Proces Kościelny

Pro­ces Kościelny

Zain­te­re­so­wa­na oso­ba, któ­ra ma zamiar zło­żyć skar­gę o stwier­dze­nie nie­waż­no­ści mał­żeń­stwa, musi naj­pierw uświa­do­mić sobie, na jakiej pod­sta­wie chce to zro­bić. Nie wno­si bowiem o orze­cze­nie roz­wo­du, jak to ma miej­sce w sądzie cywil­nym, ale uwa­ża, że jego mał­żeń­stwo było zawar­te nie­waż­nie. W takim przy­pad­ku muszą ist­nieć poważ­ne racje prze­ma­wia­ją­ce za takim twierdzeniem.

Źró­dło nie­waż­no­ści sakra­men­tu mał­żeń­stwa może tkwić w trzech gru­pach przy­czyn sta­no­wią­cych pod­sta­wy pro­ce­su:

  • Prze­szko­dy zrywające
  • Wady oświad­cze­nia woli – wady zgo­dy małżeńskiej
  • Wady for­my – nie­za­cho­wa­nie for­my praw­nej zawar­cia małżeństwa

 

PRZESZKODY ZRYWAJĄCE kan. 1083 – 1094:

  1. Prze­szko­da wie­ku — np. kobie­ta, któ­ra ma 13 lat zawie­ra mał­żeń­stwo nieważnie,

  2. Prze­szko­da pokre­wień­stwa praw­ne­go – np. ślub z oso­bą adop­to­wa­ną jest nie­waż­nie zawierany,

  3. Prze­szko­da pokre­wień­stwa — np. nie moż­na zawrzeć waż­ne­go ślu­bu z siostrą,

  4. Prze­szko­da powi­no­wac­twa ‑np. nie moż­na zawrzeć waż­ne­go ślu­bu ze szwagierką,

  5. Prze­szko­da róż­nej reli­gii — np. gdy kato­lik zawie­ra ślub z oso­bą nieochrzczoną,

  6. Prze­szko­da nie­mo­cy płcio­wej (nie­zdol­ność uprzed­nia i trwa­ła) – np. cho­ro­ba typu pochwi­ca (tyl­ko u kobiet), ale też inne powo­dy wystę­pu­ją­ce tak­że u mężczyzn.

  7. Prze­szko­da świę­ceń — nie­waż­ne będzie mał­żeń­stwo oso­by, któ­ra otrzy­ma­ła święcenia,

  8. Prze­szko­da węzła mał­żeń­skie­go — pró­ba zawar­cia kolej­ne­go mał­żeń­stwa jest rów­nież prze­stęp­stwem bigamii,

  9. Prze­szko­da ślu­bu — nie­waż­ne będzie mał­żeń­stwo oso­by, któ­ra zło­ży­ła wie­czy­ste, publicz­ne ślu­by czy­sto­ści w insty­tu­cie zakonnym,

  10. Prze­szko­da upro­wa­dze­nia – np. porwa­nie kobie­ty z zamia­rem zawar­cia z nią małżeństwa,

  11. Prze­szko­da występ­ku, tj. małżonkobójstwo,

  12. Prze­szko­da przy­zwo­ito­ści publicz­nej — np. nie moż­na zawrzeć waż­ne­go ślubu
    z  bra­tem konkubenta,

WADY ZGODY MAŁŻEŃSKIEJ kan. 1095–1107:

  1. NIEZDOLNOŚĆ KONSENSUALNA
    1. Brak wystar­cza­ją­ce­go uży­wa­nia rozu­mu, np.:
      • epi­lep­sja,
      • nie­do­ro­zwój umysłowy
    1. Brak roze­zna­nia co do istot­nych praw i obo­wiąz­ków mał­żeń­skich, np.:
      • alko­ho­lizm,
      • nar­ko­ma­nia,
      • schi­zo­fre­nia,
      • ner­wi­ca,
      • oso­bo­wość obsesyjno-maniakalna,
      • para­no­ja,
      • awer­sja do zro­dze­nia dziecka
    1. Psy­chicz­na nie­zdol­ność do pod­ję­cia istot­nych obo­wiąz­ków mał­żeń­skich, np.:
      • Stward­nie­nie rozsiane,
      • Homo­sek­su­alizm,
      • Trans­we­sty­tyzm,
      • Trans­sek­su­alizm,
      • Bisek­su­alizm,
      • Nim­fo­ma­nia,
      • Saty­ryzm,
      • Ano­rek­sja,
      • Depre­sja,
      • Kom­pleks Edypa,
      • Nar­cyzm,
      • Alzhe­imer,
      • Par­kin­son,
      • Uza­leż­nie­nie od matki,
      • Skłon­ność do oszustwa,
      • Sadyzm,
      • Awer­sja do dru­giej płci,
      • Socjo­pa­tia,
      • Hiper­sek­su­alizm,
      • Hazard,

 

  1. BRAK WIEDZY KONIECZNEJ O MAŁŻEŃŚTWIE

  2. BŁĄD

    1. Zawar­cie mał­żeń­stwa pod wpły­wem błę­du co do oso­by, np. z sio­strą bliźniaczką.

    2. Zawar­cie mał­żeń­stwa pod wpły­wem błę­du co do przy­mio­tu oso­by – (m.in. stan życia, cho­ro­ba AIDS i inne);  np. gdy narze­czo­na jest prze­ko­na­na, że jej mał­żo­nek pro­wa­dzi zupeł­nie inny tryb życia niż w rzeczywistości.

    3. Błąd co do oso­by spo­wo­do­wa­ny pod­stę­pem – np. świa­do­me ukry­cie jakiejś cho­ro­by (alko­ho­lizm, bez­płod­ność) w celu zawar­cia sakra­men­tu małżeństwa,

    4. Błąd co do jed­no­ści,  nie­ro­ze­rwal­no­ści lub god­no­ści sakra­men­tal­nej mał­żeń­stwa – gdy nup­tu­rient jest w błę­dzie praw­nym, któ­ry deter­mi­nu­je jego wolę odno­śnie jed­no­ści, nie­ro­ze­rwal­no­ści lub god­no­ści małżeństwa.

  3. SYMULACJA

    1. Symu­la­cja czę­ścio­wa – np. wyklu­cze­nie posia­da­nia potom­stwa lub usta­wicz­ne sto­so­wa­nie środ­ków antykoncepcyjnych,

    2. Symu­la­cja cał­ko­wi­ta — np. zawar­cie mał­żeń­stwa przez ate­istę, nawet ochrzczo­ne­go, któ­ry odrzu­ca wszel­kie war­to­ści mał­żeń­stwa chrze­ści­jań­skie­go, godząc się na nie jedy­nie pro forma.

  1. POSTAWIENIE WARUNKU
    1. Zawar­cie mał­żeń­stwa pod warun­kiem doty­czą­cym przyszłości
  2. PRZYMUS i BOJAŹŃ
    1. Zawar­cie mał­żeń­stwa pod wpły­wem bojaź­ni — np. gdy kobie­ta jest zmu­sza­na do zawar­cia mał­żeń­stwa przez rodzi­ców z powo­du zaj­ścia w cią­żę (bojaźń musi być cięż­ka, zewnętrz­na, a jedy­ną dro­gą do uwol­nie­nia się od niej jest wybór małżeństwa)
    2. Zawar­cie mał­żeń­stwa pod wpły­wem przy­mu­su szacunkowego

NIEZACHOWANIE FORMY PRAWNEJ ZAWARCIA MAŁŻEŃSTWA

Kodeks Pra­wa Kano­nicz­ne­go prze­wi­du­je pew­ną, okre­ślo­ną for­mę zawar­cia mał­żeń­stwa. Zastrze­ga na przy­kład, że oprócz narze­czo­nych (nup­tu­rien­tów) ma być obec­ny świa­dek urzę­do­wy (czy­li upraw­nio­ny kapłan, któ­ry asy­stu­je narze­czo­nym udzie­la­ją­cym sobie sakra­men­tu ślubu).
Nie­za­cho­wa­nie wszyst­kich praw­nych obo­wiąz­ków i wyma­gań skut­ku­je rów­nież nie­waż­no­ścią mał­żeń­stwa. Nie­waż­ność ta jest od same­go począt­ku, a więc od dnia zawar­cia ślu­bu, choć wyma­ga się, aby Try­bu­nał Kościel­ny potwier­dził to prze­pro­wa­dza­jąc proces.







Facebook